گروه تاریخ پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی بابل، بابل، ایران ، paul_wetmore@yahoo.com
چکیده: (1437 مشاهده)
سابقه و هدف:تاریخ پزشکی ایران قدمتی کهن و سابقه‌ای درخشان دارد. این درخشش در اعتلای دانش طب در تمدن اسلامی نیز به چشم می‌خورد. هدف از مطالعه حاضر، جستاری در زندگی و آثار علمی اطبای طبرستان در دوره ایران اسلامی است. مواد و روش‌ها:این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از کلیدواژه‌های پزشکان طبرستان، تاریخ پزشکی طبرستان، مازندران و طب ایرانی مورد بررسی قرار گرفت. گردآوری داده‌ها با استفاده از منابع کتابخانه‌ای، اسناد تاریخی و پایگاه‌های اطلاعاتی انجام گرفته است. یافته‌ها:طبرستان بخشی از جغرافیای ایران بوده که با ظهور اسلام، مهد حکما و اطبایی شده که با خلق آثار ماندگار، موجب پویایی مکتب پزشکی اسلامی گردیده‌اند. در دوره ایران اسلامی، پزشکان نامداری همچون علی‌بن‌ربّن طبری، سید اسماعیل جرجانی، ابوالحسن طبری، ابوسهل مسیحی و ابن هندوی طبرستانی در نقاط مختلف طبرستان می‌‌زیسته و طبابت می‌کرده‌اند. آن‌ها با خلق آثاری همچون فردوس‌الحکمه فی‌الطب، ذخیره خوارزمشاهی، المعالجات البقراطیه، المائه فی‌الطب و مفتاح الطب و منهاج الطلاب سهم بسزایی در رشد دانش پزشکی در ایران و تمدن اسلامی داشته‌اند. نتیجه‌گیری:اندیشمندان طبرستانی در تألیف و تدوین بسیاری از رشته‌های تخصصی دانش پزشکی مانند چشم‌پزشکی و پزشکی اطفال پیشگام بوده‌اند. این مهم از سویی، سند تاثیر دانشمندان طبرستانی در شکوفایی تاریخ پزشکی ایران و از سوی دیگر سند هویت این سرزمین کهن به شمار می‌رود. امید است این پژوهش بتواند چهره واقعی پزشکی طبرستان و نقش پزشکان در پیشرفت دانش پزشکی ایران را به نسل امروز بشناساند.
Rezaei Orimi J, Adabinia S Z, Shakeri T, Hashemimehr S M. Research on the Life and Scientific Works of Physicians of Tabaristan in the Period of Islamic Iran. IHJ 2023; 8 (1) :53-69 URL: http://iahj.ir/article-1-293-fa.html
رضایی اوریمی جمال، آدابی‌نیا سیده زهرا، شاکری طاهره، هاشمی مهر سید محمد. جستاری در زندگی و آثار علمی پزشکان طبرستان در دوره ایران اسلامی. نشریه اسلام و سلامت. 1402; 8 (1) :53-69
